Dieta roślinna - dlaczego taka popularna?
Dieta roślinna w ostatnich latach zyskuje coraz więcej zwolenników, a producenci żywności prześcigają się w roślinnych zamiennikach tradycyjnych produktów pochodzenia zwierzęcego. Co na to wpływa? Dlaczego decydujemy się na ograniczenie mięsa i zwiększenie ilości roślin w diecie?
Najczęstszym impulsem do tej zmiany jest chęć poprawy swoich nawyków, samopoczucia i spadek masy ciała. Czy to jedyne korzyści? Najnowsze badania donoszą, że prawie 60 % Polaków deklaruje ograniczenie spożycia mięsa na rzecz produktów roślinnych. Według danych CBOS z 2018 roku mięso częściej pojawia się w jadłospisie mężczyzn (44 proc.) niż kobiet (28 proc.). Jednak jego spożycie spada wraz z każdym rokiem. Od 2010 roku do 2019 roku odsetek osób deklarujących spożywanie mięsa kilka razy w tygodniu spadł z 63% do 52%.
Zdrowsza alternatywa?
Główne korzyści ze zmniejszenia produktów zwierzęcych na rzecz roślinnych to:
Taki schemat żywieniowy bazuje głównie na niskoprzetworzonych produktach o zdecydowanie niższej gęstości energetycznej (czyli ilości kilokalorii w porcji). Dodatkowo są to produkty o wyższej zawartości błonnika, który poprawia przemianę materii oraz pozostawia dłuższe poczucie sytości dzięki czemu nie sięgamy po kolejne przekąski.
Cukrzyca typu 2 określana jest mianem niezakaźnej pandemii XXI - już co 10 osoba w Polsce jest diagnozowana. Przed pojawieniem się pełnoobjawowej choroby występuje tzn. stan przedcukrzycowy, w którym szczególnie warto włączyć produkty pochodzenia roślinnego aby wyrównać glikemię i zapobiegać powikłaniom.
Coraz częściej słyszy się o dolegliwościach gastrycznych: uczuciu ciężkości, przelewania, wzdęciu. Bardzo istotną rolę ogrywa skład naszej mikroflory jelitowej, a dokładniej właściwa proporcja między drobnoustrojami korzystnymi a patogennymi w przewodzie pokarmowym.
Dieta roślinna ma korzystne działanie w profilaktyce i leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowegoi niektórych nowotworów. Liczne obserwacje wykazują, iż wegetarianie nie tylko żyją dłużej niż osoby pozostające na diecie tradycyjnej, lecz także śmiertelność z powodu chorób układu krążenia występuje u nich o 25% rzadziej. Dodatkowo o 34% jest niższe ryzyko śmierci z powodu niedokrwiennej choroby serca w porównaniu z osobami, u których mięso i jego przetwory występują w diecie regularnie. Analizy badań wskazują na rzadsze występowanie
nowotworów jelita grubego i prostaty wśród wegetarian. Badania wegetarian i wegan wykazały, że mają oni niższe stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji LDL w osoczu krwi oraz glukozy na czczo.
Prawidłowo zbilansowane diety wegetariańskie są zazwyczaj bogate w węglowodany złożone, kwasy tłuszczowe n-6, błonnik, karotenoidy, kwas foliowy, witaminę C i E oraz magnez, których największe źródła znajdują się w surowych lub nierafinowanych produktach roślinnych.
Jakie wyzwania stawia przed nami dieta roślinna?
Największym zagrożeniem występującym u osób przechodzących samodzielnie na dietę roślinną jest ryzyko wystąpienia po dłuższym czasie nieprawidłowo zbilansowanych posiłków są niedobory składników pokarmowych i odżywczych. Najczęściej ten sposób żywienia cechuje się niższą zawartością białka, tłuszczów nasyconych i długołańcuchowych kwasów tłuszczowych n-3, witaminy B12, cynku, wapnia i żelaza. Warto również zwrócić uwagę na konieczność suplementacji witaminy B12 w formie tabletek, ponieważ produkty zwierzęce są jej głównym i najbogatszym źródłem.
Podsumowanie
Biorąc wszystko pod uwagę zarówno korzyści, jak i potencjalne zagrożenia wynikające ze złego zbilansowania diet wegetariańskich, konieczna jest regularna kontrola lekarska i poradnictwo dietetyczne skierowane do osób stosujących diety roślinne.
